Logistics Knowledge
Be prepared for challenges and changes
for higher logistic standard
มุ่งมั่น ท้าทาย ปรับเปลี่ยนสู่มาตรฐานโลจิสติกส์ (ปฐมบท)
ผศ.ดร.ธรินี มณีศรี
ผู้อำนวยการสถาบันวิทยาการโซ่อุปทาน
และอาจารย์ประจำคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม
นับว่า “โลจิสติกส์” เป็นประเด็นร้อนสุดๆ ของประเทศไทยในตอนนี้ ทั้งหน่วยงานภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษาตื่นตัวกันอย่างกว้างขวาง การวางแผนโครงการของภาครัฐสอดรับการขยายตัวของภาคธุรกิจโลจิสติกส์อย่างเห็นได้ชัด ภาคเอกชนหันมาจับมือร่วมกันทางธุรกิจเพื่อความอยู่รอดและสร้างผลประโยชน์ร่วมกันในรูปแบบสมาคม สมาพันธ์ สหพันธ์ ฯลฯ และทิศทางในอนาคตจะเกิด “สภาโลจิสติกส์” หรือไม่นั้น ยังไม่อาจคาดเดาได้ รวมถึงสถาบันการศึกษาต่างเปิดหลักสูตรต่างๆ ทั้งสาขาตรงและสาขาที่เกี่ยวข้องอย่างมากมาย โดยมุ่งผลิตบุคลากรเพื่อรองรับการขยายตัวของภาคอุตสาหกรรมโลจิสติกส์
ดังนั้น ภาพการขับเคลื่อนของทุกภาคส่วน เกิดขึ้นพร้อมๆ กัน ทำกิจกรรมที่แตกต่างกันบ้าง ซ้อนทับกันบ้าง คล้ายคลึงหรือแทบเหมือนกันทุกประการบ้าง สุดท้ายคือเป้าหมายเดียวกัน คือ การลดต้นทุน และเพิ่มประสิทธิภาพด้านโลจิสติกส์ในองค์รวมของประเทศชาติ แต่ด้วยความเข้าใจ “โลจิสติกส์” ที่แตกต่าง มองต่างมุม หรือต่างบริบทกัน ทำให้เกิดความสับสนวุ่นวาย จับต้นชนปลายไม่ถูก จะเริ่มต้นและสิ้นสุดที่หน่วยงานใด ใครเป็นผู้รับผิดชอบ นิยามศัพท์คำว่า “โลจิสติกส์” ยังคงมีการมองต่างมุมระหว่างนักวิชาการ นักธุรกิจ นักกฎหมาย ฯลฯ สาเหตุสำคัญอันเนื่องมาจากไม่มีการกำหนด “มาตรฐานโลจิสติกส์” คำถามต่อมา…แล้วมาตรฐานโลจิสติกส์คืออะไร? ในมุมมองของใคร? ใครเป็นผู้กำหนด?….
ทุกวันนี้ผู้บริโภครับรู้ได้ว่าสินค้าและบริการที่มีมาตรฐานต้องแสดงสัญลักษณ์ เครื่องหมาย หรือการรับรองจากองค์กรระดับชาติหรือนานาชาติที่น่าเชื่อถือ คำว่า “มาตรฐาน” ไม่ใช่สิ่งที่ดีที่สุด แต่กลับเป็นสิ่งที่แย่ที่สุดที่ผู้บริโภคยอมรับได้ แล้วผู้ผลิตบางรายที่ไม่มีมาตรฐานจะอยู่รอดได้อย่างไรภายใต้สภาวการณ์แข่งขันสูงทั้งในตลาดภูมิภาคอาเซียน และตลาดโลก ตอนนี้เลิกคิดได้เลยว่าธุรกิจจะอยู่รอดด้วยการขายของให้กันเองภายในประเทศ ต้องคิดเสมอว่า บ้านเรากำลังจะโดนบุกด้วยบรรษัทข้ามชาติ ที่พกพาอาวุธทางการค้ามาครบมือ ไม่ว่าจะเป็นคุณภาพสินค้าที่เหนือกว่า บริการที่ได้มาตรฐานระดับสากล การจัดการโลจิสติกส์ด้วยเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย ต้นทุนที่ถูกว่า และประสิทธิภาพดีกว่า ดังนั้นในวันนี้ ผู้ประกอบการไทยควรเริ่มต้นมุ่งมั่น ท้าทาย และปรับเปลี่ยนสู่ความเป็น “มาตรฐานโลจิสติกส์”
ย้อนกลับมาเรื่องแนวคิดด้านการมาตรฐานด้านโลจิสติกส์ของประเทศไทย ซึ่งปัจจุบันมีหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนที่พยายามขับเคลื่อนในประเด็นนี้ให้เห็นอย่างเป็นรูปธรรม อาทิเช่น สำนักโลจิสติกส์ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม ที่ได้ริเริ่มโครงการด้านการมาตรฐานโลจิสติกส์ มาตั้งแต่ปี 2554 จนกระทั่งถึงปัจจุบัน มีวัตถุประสงค์สำคัญ เพื่อพัฒนาและยกระดับการมาตรฐานด้านโลจิสติกส์ของประเทศไทยให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล เป็นการรองรับการเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เผยแพร่องค์ความรู้ด้านการมาตรฐานของระบบโลจิสติกส์ และส่งเสริมการใช้งานมาตรฐานสำหรับสินค้า บริการ และกระบวนการโลจิสติกส์ตลอดโซ่อุปทานภาคอุตสาหกรรม โดยมุ่งเน้นแนวทางการพัฒนามาตรฐานโลจิสติกส์ของประเทศไทยด้านมาตรฐานกระบวนการ และมาตรฐานอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับระบบโลจิสติกส์ของภาคอุตสาหกรรมเป็นหลัก
ในปี 2555 ที่ผ่านมา กพร.ได้จัดทำร่างมาตรฐาน “แท่นพลาสติกรองรับสินค้า” ให้มีขนาดมาตรฐานเดียวกันเพื่อเตรียมรองรับ “ระบบการหมุนเวียนแท่นรองรับสินค้าร่วมกัน (Pool Pallet System)” ซึ่งเป็นระบบการเช่าไม้รองรับสินค้าหมุนเวียน ทั้งในและต่างประเทศ โครงการดังกล่าวยังคงดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง และในปี 2556 นี้ ได้จัดทำร่างมาตรฐานกระบวน และมาตรฐานอุปกรณ์ ประกอบด้วย ข้อแนะนำการปฏิบัติงานตามมาตรฐานการรักษาความปลอดภัยในโซ่อุปทาน (Authorized Economic Operator: AEO) ข้อแนะนำการประยุกต์ใช้ฉลากอิเล็กทรอนิกส์เพื่อการจัดการโซ่อุปทาน (อ้างอิง ISO/TC 122 Packaging: ISO/TR 17370:2013 Application Guideline on Data Carriers for Supply Chain Management) และข้อแนะนำการประยุกต์ใช้บรรจุภัณฑ์หมุนเวียน
นอกจากนี้ ทางสำนักโลจิสติกส์ กพร. ได้จัดทีมที่ปรึกษาเพื่อเข้าให้คำปรึกษาเชิงลึกแก่ผู้ประกอบการด้านมาตรฐาน AEO และมาตรฐานบรรจุภัณฑ์ ซึ่งนับเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาด้านมาตรฐานโลจิสติกส์อย่างเป็นรูปธรรม และเห็นผลลัพธ์ชัดเจนอย่างต่อเนื่อง โดยได้รับความร่วมมือจากหลายฝ่ายในการระดมความคิดเห็นในการจัดทำร่างมาตรฐานดังกล่าว อาทิเช่น สภาผู้ส่งสินค้าทางเรือแห่งประเทศไทย กรมศุลกากร สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม สถาบันรหัสสากล มหาวิทยาลัยศรีปทุม เป็นต้น
นอกเหนือจากสำนักโลจิสติกส์ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม ได้พัฒนามาตรฐานกระบวนการและมาตรฐานอุปกรณ์ด้านโลจิสติกส์แล้ว ด้านกรมขนส่งทางบก กระทรวงคมนาคม ได้จัดทำมาตรฐานคุณภาพบริการขนส่งด้วยรถบรรทุก หรือ “Q Mark” โดยสนับสนุน และส่งเสริมให้ผู้ประกอบการขนส่งสินค้าด้วยรถบรรทุกดำเนินการขอการรับรองมาตรฐานดังกล่าวทั่วประเทศ ส่วนกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ ได้มีการพิจารณาให้รางวัลสำหรับผู้ใช้ (User) และผู้ให้บริการโลจิสติกส์ (Logistics Service Provider) หรือรางวัล Export Logistics Modeling Award (ELMA) โดยมุ่งเน้นผู้ประกอบการที่มีระบบการจัดการด้านโลจิสติกส์และโซ่อุปทานที่มีมาตรฐานในระดับสากล และนี่เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งของความมุ่งมั่น และความท้าทายของภาครัฐ ที่ให้การสนับสนุน ส่งเสริม และยกระดับผู้ประกอบการไทยให้ก้าวเข้าสู่ความเป็นมาตรฐานโลจิสติกส์ในระดับสากล
จากการพัฒนามาตรฐานกระบวนการ อุปกรณ์ และระบบต่างๆ ด้านโลจิสติกส์ สิ่งสำคัญที่สุดที่นับว่าประเทศไทยยังมีความขาดแคลนอย่างหนัก นั่นคือ “บุคลากร” ถึงแม้ปัจจุบันสถาบันการศึกษาทั้งภาครัฐและเอกชนจะผลิตบัณฑิตด้านโลจิสติกส์ และสาขาที่เกี่ยวข้องออกมามากมายซึ่งอยู่ในสายการจัดการเป็นส่วนใหญ่ แต่ปัญหาที่พบคือยังคงขาดแคลนบุคลากรที่มีทักษะในเชิงปฏิบัติการ หรือที่เรียกว่า “Practitioner” ดังนั้นกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน กระทรวงแรงงาน จึงได้จับมือกับสมาคมไทยโลจิสติกส์และการผลิต (TLABS) ในการพัฒนามาตรฐานวิชาชีพด้านโลจิสติกส์ ซึ่งเป็นมิติที่ดีที่ภาครัฐให้การสนับสนุน และภาคเอกชนเป็นฝ่ายขับเคลื่อนเพื่อเข้าสู่การปรับเปลี่ยนครั้งสำคัญ สู่ความเป็นมาตรฐานสากล
ในมุมของภาคเอกชน โดยเฉพาะผู้ประกอบการรายใหญ่ และมีระบบการบริหารจัดการโซ่อุปทานที่ดีได้เห็นความสำคัญของความเป็น “มาตรฐานโลจิสติกส์” มาเนิ่นนานแล้ว บางกลุ่มได้พัฒนาระบบมาตรฐานที่ใช้เฉพาะกลุ่มสินค้า บริษัทในเครือ และขยายผลสู่ Supplier รายหลักและรายย่อย แต่ภาพความสำเร็จยังคงปรากฏอยู่ในกลุ่มเล็กๆ มิได้ขยายผลและสร้างองค์ความรู้ให้แก่ผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม ซึ่งมีจำนวนมากในประเทศไทย ดังนั้น สภาผู้ส่งสินค้าทางเรือแห่งประเทศไทย (สรท.) ซึ่งเป็นกลุ่มของผู้ส่งออกสินค้า จึงได้จัดตั้งคณะทำงานมาตรฐานโลจิสติกส์ขึ้นเมื่อปี 2555 และปรับเป็นคณะอนุกรรมมาตรฐานโลจิสติกส์ในปี 2556 นี้ โดยคณะอนุกรรมการชุดนี้ ประกอบด้วย ตัวแทนจากทั้งภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษา โดยมีเป้าหมายสำคัญ คือ การพัฒนามาตรฐานโลจิสติกส์ กำหนดทิศทางการปรับเปลี่ยนเพื่อเข้าสู่ความเป็นมาตรฐานโลจิสติกส์ และสร้างความเข้าใจตรงกันในทุกภาคส่วน ซึ่งจะทำให้เกิดการขับเคลื่อนด้านมาตรฐานโลจิสติกส์อย่างเป็นระบบระเบียบ ไม่กระจัดกระจายอย่างไร้ทิศทางเช่นทุกวันนี้
ภาพที่ 1 Logistics Pipeline
และมักมีคำถามเสมอว่า มาตรฐานนี้ทำเพื่อใคร ทำแล้วจะได้ประโยชน์อะไร ตอบง่ายๆ และสั้นๆ ว่า “ทำเพื่อตัวท่านเอง” มิฉะนั้นท่านจะอยู่รอดยากในสภาวการณ์แข่งขันสูงเช่นนี้ การเปิด AEC เริ่มเป็นบทพิสูจน์ว่า องค์กรที่มีมาตรฐานโลจิสติกส์มีความได้เปรียบเหนือคู่แข่งอย่างชัดเจน และในขณะเดียวกันองค์กรที่ไร้มาตรฐาน แม้จะดำเนินธุรกิจมายาวนานก็อาจสิ้นชื่อได้ในที่สุด ดังนั้นการดำเนินธุรกิจร่วมกันอย่างมีมาตรฐานเดียวกันไม่ว่าจะเป็นมาตรฐานระดับกลุ่มสมาชิก เครือข่าย ระดับชาติ หรือนานาชาติ สามารถทำให้เกิดการเชื่อมต่อกัน (Connection) ทางกายภาพ การสื่อสารกัน (Communication) ด้วยการไหลของข้อมูลผ่านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ และการทำงานร่วมกัน (Collaboration) ผ่านระบบ ระเบียบ ข้อบังคับ กฎหมาย และมาตรฐานเดียวกัน จะทำให้เกิดการไหลของสินค้า ข้อมูล และการเงิน อย่างมีประสิทธิภาพ และลดต้นทุนโลจิสติกส์ของประเทศชาติได้อย่างเป็นองค์รวม
ดังแสดงในภาพที่ 1 ซึ่งเป็นภาพ Logistics Pipeline ที่แสดงให้เห็นองค์ประกอบกิจกรรมโลจิสติกส์ทั่วไปของภาคอุตสาหกรรม ในฉบับหน้าผู้เขียนจะได้กล่าวถึงมาตรฐานโลจิสติกส์ที่มีความจำเป็นเร่งด่วนสำหรับประเทศไทยเพื่อรองรับการเปิด AEC ในปี 2558 และหวังเป็นอย่างยิ่งว่า สิ่งเล็กๆ นี้จะสร้างแรงบันดาลใจแก่ผู้อ่าน และหันมาคุยกันด้วยมาตรฐานเดียวกัน คือ “มาตรฐานโลจิสติกส์”
—————————————————————————
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธรินี มณีศรี
ผู้อำนวยการสถาบันวิทยาการโซ่อุปทาน
และอาจารย์ประจำคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม
หัวหน้าโครงการ “พัฒนาการมาตรฐานด้านโลจิสติกส์ของประเทศไทยเพื่อรองรับการเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน” ประจำปี 2556 ของสำนักโลจิสติกส์ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ กระทรวงอุตสาหกรรม
คณะอนุกรรมการมาตรฐานโลจิสติกส์ สภาผู้ส่งสินค้าทางเรือแห่งประเทศไทย
คณะกรรมการพิจารณาการประกวดรางวัล ELMA2013 กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์
soothsayer@hexameter.connollys” rel=”nofollow”>.…
ñïàñèáî çà èíôó!!…
dejeuner@uninhibited.cold” rel=”nofollow”>.…
ñýíêñ çà èíôó!!…
schizophrenic@clothing.emergent” rel=”nofollow”>.…
thanks!…
lashes@launder.katya” rel=”nofollow”>.…
thanks!!…
orthicon@advisability.reedbuck” rel=”nofollow”>.…
ñïñ!!…
tableau@lauritz.capture” rel=”nofollow”>.…
thanks for information!…
rafer@fondness.bondsmans” rel=”nofollow”>.…
good!!…
antler@exacted.wyckoff” rel=”nofollow”>.…
ñïñ!…
apses@closeted.micelle” rel=”nofollow”>.…
good info!!…
tennessee@pups.benzell” rel=”nofollow”>.…
ñïàñèáî!…
Private Proxies…
I found a great……
Shawna Steinhauer…
I found a great……
Usa Private Proxy…
I found a great……
Buy Socks 5 Proxy List…
I found a great……
Private Proxies…
I found a great……
Buy Cheap Proxies…
I found a great……